راهنمای خرید روغن موتور
1- منظور از ویسکوزیته روغن همان غلظت روغن است.
2- هرچقدر ویسکوزیته بیشتر باشد، کارکرد موتور روانتر و دوام روغن (زمان تعویض) نیز بیشتر است. در روغنهای ویسکوزیته بالا، بعد از استارت انجین، زمان بیشتری طول میکشد که روغن به تمامی اجزا برسد.
3- هرچقدر ویسکوزیته کمتر باشد، روغن در زمان کمتری (بعد از استارت) به اجزای مختلف میرسد، اما درعوض روانکنندگی آنها نیز کمتر است.
4- روغنهایی را که یک درجه ویسکوزیته (Single-Grade) داشته باشند با استاندارد SAE نشان میدهند، مانند SAE 30. روغنهای تکدرجهای مناسب استفاده در دماهای بالا یا دماهای پایین هستند، اما زمانی که دما متغیر باشد نباید از آنها استفاده کرد.
امروزه کاربرد روغنهای تکدرجهای تنها در موارد خاص است.عددی که بعد از SAE میآید بیانگر ویسکوزیته روغن است؛ به عنوان مثال روغن SAE 30 خاصیت روانکنندگی کمتری نسبت به روغن SAE 60 دارد.
5- روغنهایی را که چند درجه ویسکوزیته (Multi Grade) داشته باشند با استاندارد SAE و به همراه حرف لاتین W نشان میدهند. روغنهای چنددرجهای بهترین و مرسومترین روغنهای موجود در بازارند و به دلیل آنکه در محدوده دمایی متغیری قابل استفادهاند، به روغنهای چهارفصل نیز معروفاند.
دقت کنید که اعداد قبل و بعد از W بیانگر درجه ویسکوزیته است، نه دمای روغن.عدد قبل از W نشاندهنده ویسکوزیته روغن در دمای پایین (دمای انجین) است. هرچه این عدد کمتر باشد، قابلیت استفاده از روغن در دمای پایینتر نیز بیشتر است.عدد بعد از W نشاندهنده ویسکوزیته در دمای بالا (دمای عادی انجین) است. هرچه این عدد بزرگتر باشد، روغن در دمای بالاتر چسبندهتر و سفتتر است.به عنوان مثال در روغن 10W40، عدد 10 نشاندهنده درجه ویسکوزیته در زمان استارت انجین و عدد 40 نیز نشاندهنده درجه ویسکوزیته در دمای عادی انجین است.
6- کیفیت روغن و همچنین پیشرانه مناسب آن را باید از استاندارد API تشخیص داد. API مخفف عبارت American petroleum institute یا انستیتو نفتی آمریکاست.
7- حرف اول بعد از API نشاندهنده نوع پیشرانه است.
اگر روغن برای استفاده در پیشرانه بنزینی باشد، اولین حرف با S آغاز میشود، مانند API SL.اگر روغن برای استفاده در پیشرانه دیزلی باشد، اولین حرف با C آغاز میشود، مانند API CI.اگر روغن برای استفاده در پیشرانه دیزلی و همچنین بنزینی باشد، از هردو حرف برای آن استفاده میشود، مانند API SL/CI.
8- حرف دوم بعد از API، نشاندهنده سطح کیفیت روغن است و هرچقدر این حرف به حروف انتهایی الفبای لاتین نزدیکتر باشد، کیفیت روغن نیز بهتر است.
در پیشرانههای بنزینی: حرف A کمترین عملکرد و حرف N نیز بهترین عملکرد را دارد.در پیشرانههای دیزلی: حرف A کمترین عملکرد و حرف N نیز بهترین عملکرد را دارد.
9- جنس (نحوه ساخت) روغن موتور به سه دسته مختلف تقسیمبندی میشود:
روغن معدنی یا نفتی یا مینرال: این روغنها مستقیما از نفت خام حاصل میشوند و از آنجایی که کمترین کیفیت را دارند، معمولا از دو دسته دیگر ارزانترند. مهمترین عیب روغنهای مینرال این است که در دماهای خیلی بالا رقیق و در دمای خیلی پایین غلیظ (و نسبتا جامد) میشوند. اگر روغنی از جنس مینرال باشد، اکثر سازندگان عبارت مینرال را (به دلایل بازاریابی!) روی قوطی روغن نمینویسند.روغن سینتیک یا سنتزی یا تمام سینتیک: این روغنها به صورت آزمایشگاهی ساخته میشوند و نسبت به تغییرات دمایی، مقاومت بسیار خوبی دارند. از اینرو قیمتشان نسبت به دو دسته دیگر گرانتر است ولی باتوجه به عمر بیشتر، روانکاری بهتر، غیرسمی بودن، جلوگیری از خوردگی و کاهش نسبی مصرف سوخت (به دلیل اصطکاک کمتر قطعات) خریداری آنها (بهرغم قیمت بیشتر) اقتصادیتر است.نیمه سنتیک یا نیمه سنتزی: این روغنها بین روغنهای مینرال و سینتیک قرار میگیرند. به خاطر داشتن ترکیبات اضافهای نسبت به مینرالها، در دماهای بالا و شرایط سخت (مانند دورهای بالای موتور) توانایی و تحمل بالاتری از خود نشان میدهند.
10- جنس روغن را هیچگاه از سینتیک به مینرال تغییر ندهید. تغییر مینرال به سینتیک معمولا اشکالی ندارد، ولی بازهم از انجام چنین کاری خودداری کنید، چراکه به دلیل تغییر ویسکوزیته ممکن است واشرها، کاسه نمد و حتی روانکاری یاتاقانها دچار مشکل شود.
11- بهترین روغن موتور همان است که سازنده توصیه میکند، بنابراین برای اطلاع از نوع روغن خودروتان به دفترچه راهنمای خودرو یا نمایندگیهای رسمی مراجعه کنید.